LOÃNG XƯƠNG

   Trong các loại “giảm calci”, người ta phân biệt:

• Nhuyễn xương, rối loạn trong tiến trình vô cơ hóa ở xương (cốt lưới xương bình thường, thiếu calci: còi xương ở người lớn);
• Loãng xương, rất thường gặp thiếu về số lượng hoặc về chất lượng cốt lưới cơ quan xương, hoặc thừa tiêu xương;

   Sinh thiết xương và thử nghiệm về calci không còn sử dụng để chẩn đoán trong trường hợp khó, vì có thể có tăng năng tuyến cận giáp thứ phát trong nhuyễn xương mà nguyên nhân là do giảm calci – huyết; hiện giờ: chụp X-quang màu và phân lọc màu bằng điện tử.

  NGUYÊN NHÂN CỬA NHUYỄN XƯƠNG:

• Thiếu cung cấp calci:

      . Thiếu calci trong chế độ ăn uống (sữa, tôm, tép…);

      . Mang thai nhiều lần, cho trẻ bú.

• Thiếu hấp thụ calci ở ruột:

      . Thiếu vitamin D hoặc thiếu ánh nắng mặt trời;

      . Tiêu chảy mạn, phân mỡ bệnh tiêu chảy mỡ, bệnh Crohn, cắt bỏ ruột non;

     . Tá tràng bị loại ra (ở người bị cắt dạ dày);

     . Ứ mật kéo dài, hoặc rò mật – tiêu hóa;

     . Viêm tụy mãn;

     . Lạm dụng thuốc nhuận tràng.

• Thải trừ calci do thận (trong các trường hợp này calci – niệu không thấp):

     . Suy thận mãn hoặc suy thận vừa phải, loạn dưỡng xương do bệnh thận;

    . Bệnh ống thận bẩm sinh: nhiễm acid do ống thận, hội chứng Fanconi (đái tháo phospho glucid), còi xương kháng vitamin;

    . Giảm phosphat – huyết có tính cách gia đình.

• Do thuốc:

      . Barbituric (diều trị lâu dài);

      . Hydantoin;

      . Alumin hydroxid;

    Kết hợp với têtani thường gặp nhất trong nhuyễn xương nguyên nhân do tiêu hóa.

  NGUYÊN NHÂN LOÃNG XƯƠNG:

• Do thiếu:

      . Thiếu protid, mất dinh dưỡng, lão suy, xơ gan, nhiễm sắc tố sắt;

      . Thiếu estrogen , loãng xương của thời kỳ sau mãn kinh, loãng xương sau phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng;

      . Ngộ độc bismuth.

• Tăng tiêu xương:

      . Tăng năng vỏ thượng thận, điều trị bằng corticoit lâu dài;

      . Tăng năng tuyến cận giáp (“đái tháo calci”) calci máu tăng (trên 150mg), phospho giảm (dưới 30), calci – niệu tăng; chụp X-quang màu cho dấu hiệu đặc trưng (dấu hiệu tiêu xương);

     . Tăng năng tuyến giáp (thoái hóa xương do tuyến giáp);

    Bất động kéo dài sau chấn thương, gãy xương, đau loạn dưỡng – thần kinh, liệt giường;

     . Đa u tủy Kahler (thể giảm calci lan tỏa), tốc độ máu lắng cao;

     . Di căn xương (tuyến tiền liệt, v.v…), chụp X-quang màu xương có ích cho chẩn đoán, tốc độ máu lắng cao;

    . Bệnh Paget, quá trình vừa loãng xương vừa đặc xương.

Trong nhiều trường hợp không tìm được nguyên nhân của loãng xương: loãng xương “nguyên phát” hoặc “tự phát”, thường xảy ra ở người trên 50 tuổi.