Đánh giá từng bước đau bụng cấp (phần 3) -Bác sĩ gia đình TP.HCM

Đánh giá từng bước đau bụng cấp vùng bụng dưới:

Đánh giá từng bước đau bụng cấp vùng bụng dưới

[toc]

Nội dung bài viết ẩn

1. 1. Có thai hoặc xuất huyết âm đạo?

2. 2. Đau hố chậu phải?

3. 3. Đau, tăng cảm giác đau một phần tư bụng 3 dưới bên trái + đáp ứng viêm

4. 4. Nghi ngờ bệnh lý phụ khoa cấp tính

5. 5. Bạch cầu/nitrit trong nước tiểu?

6. 6. Xem xét nguyên nhân khác

1. Có thai hoặc xuất huyết âm đạo?

Test thử thai tại giường ở bất kì phụ nữ nào chưa mãn kinh có đau bụng dưới. Nếu dương tính hoặc có xuất huyết âm đạo cần thăm khám phụ khoa ngay với siêu âm qua thành bụng ± âm đạo để loại trừ thai ngoài tử cung. Nếu test thử thai âm tính nhưng vẫn nghi ngờ có thai (như thời kì mà xét nghiệm chưa dương tính), xuất huyết âm đạo, gửi mẫu máu đi xét nghiệm định lượng beta hCG.

Yêu cầu thăm khám phụ khoa để đánh giá biến chứng liên quan đến có thai ở bất kì phụ nữa nào mà đã biêt có thai trong tử cung và đau bụng dưới cấp, cần xem xét chẩn đoán khác bao gồm viêm ruột thừa cấp.

2. Đau hố chậu phải?

Hai đặc trưng lâm sàng hữu ích nhất của viêm ruột thừa cấp là:

đau di chuyển từ quanh rốn về một phần tư bụng dưới bên phải
tăng cảm giác đau ở một phần tư bụng dưới bên phải hoặc dấu phúc mạc khu trú.

Trong trường hợp chưa cắt ruột thừa trước đây, thì có khả năng cao viêm ruột thừa cấp nếu biểu hiện cả 2 dấu hiệu trên, bên cạnh sốt nhẹ hoặc ↑ bạch cầu hoặc ↑CRP. Trong những bối cảnh này, xét nghiệm hình ảnh không chắc giúp ích cho chẩn đoán và bệnh nhân nên chuyển ngay cho khoa ngoại.

↑bạch cầu và ↑CRP không đặc hiệu cho viêm ruột thừa, nhưng chẩn đoán không chắc chắn nếu cả hai chỉ số trong giới hạn bình thường. Tuy nhiên vẫn bắt buộc xem xét phẫu thuật nếu các mặt khác điển hình, đặc biệt nếu triệu chứng khở phát <12 giờ.

Tiêp tục nghi ngờ viêm ruột thừa cấp ở bất kì bệnh nhân nào có đạu một phần tư bụng dưới bên phải. Yêu cầu xem xét phẫu thuật nhanh và xem xét xét nghiệm hình ảnh khẩn cấp để hỗ trợ chẩn đoán nếu đau kèm theo hoặc mét trong hai biểu hiện trên hoặc ↑WBC/↑CRP.

Siêu âm bụng có thể giúp xác nhận chẩn đoán nhanh chóng hoặc, nhận diện bệnh lý vùng chậu ở phụ nữ như nang buồng trứng/xoắn buồng trứng.

CT cho chẩn đoán chính xác hơn và có thể được xem xét ở bệnh nhân nam hoặc nếu chẩn đoán vẫn chưa chăc chắn sau khi siêu âm.

3. Đau, tăng cảm giác đau một phần tư bụng 3 dưới bên trái + đáp ứng viêm

Loại trừ viêm túi thừa đại tràng sigmoid ở bất kì bệnh nhân nào có đau bụng cấp một phần tư bụng dưới bên trái và tăng cảm giác đau (± đề kháng thành bụng) với bằng chứng của viêm (xem bảng 4.10) – đặc biệt nếu > 40 tuổi. Thậm chí trong trường hợp không có tăng cảm giác đau hoặc biểu hiện viêm, vẫn nghi ngờ nếu bệnh nhân lớn tuổi hoặc có bệnh lý túi thừa đã biết.

Cho CT khẩn để xác nhận chẩn đoán và xác nhận biến chứng như áp xe, hoặc để tìm kiếm nguyên nhân khác gây ra các triệu chứng đó.

4. Nghi ngờ bệnh lý phụ khoa cấp tính

Nghi ngờ bệnh lý phụ khoa cấp tính ở bất kỳ phụ nữ nào ở tuổi sinh đẻ có đau bụng dưới hay vùng chậu cấp tính.

Cho siêu âm khẩn cấp nếu có bệnh sử đau bụng dưới hoặc vùng chậu dữ dội khởi phát đột ngột kèm bất kỳ biểu hiện nào sau:

Kèm buồn nôn và nôn
tăng cảm giác đau một bên
tăng cảm giác đau phần phụ hoặc
khối phần phụ có thể sờ được •tuổi <35.

Mục đích chính của siêu âm là để tìm kiếm bằng chứng của xoắn buồng trứng nhưng nó có thể chỉ ra một chẩn đoán khác như nang buồng trứng. Yêu cầu khám phụ khoa nếu bạn nghi ngờ khả năng cao xoắn buồng trứng trên lâm sàng hoặc kết quả siêu âm không rõ ràng.

Nếu không có biểu hiện gợi ý xoắn buồng trứng, xem xét bệnh lý viêm cấp tính vùng chậu, Nghi ngờ chẩn đoán này nếu có đau bụng dưới hai bên và tăng cảm giác đau ± sốt kèm theo bât kỳ biểu hiện nào dưới đây:

tiết dịch bất thường âm đạo hoặc cổ tử cung
tăng cản giác đau khi di động cổ tử cung lóc khám âm đạo bằng hai tay (kích thích tử cung)
tăng cảm giác đau phần phụ tử cung khi khám âm đạo bằng hai tay

Chẩn đoán thường là chẩn đoán loại từ, trong bối cảnh cấp cứu, nên tìm kiếm ý kiến của bác sĩ phụ khoa, trong những trường hợp khó, cần nội soi ổ bụng chẩn đoán. Bất cứ lúc nào nghi ngê chẩn đoán này cần dùng gạc lấy bệnh phẩm để xét nghiệm Chlamydia, lậu và điều trị tất cả các trường hợp dương tính.

5. Bạch cầu/nitrit trong nước tiểu?

Đau/tăng cảm giác đau trên mu là phổ biến ở nhiễm trùng đường tiểu, nhưng không có bạch cầu và nitrit trong nước tiểu khiến chẩn đoán không chắc chắn.

Viêm ruột thừa cấp có thể gây ra tiểu khó thường xuyên và cấp tính với xét nghiệm nước tiểu dương tính như tiểu máu, bạch cầu niệu nếu ruột thừa viêm nằm cạnh bàng quang hoặc niệu quản; luôn luôn xem xét khả năng này đặc biệt là ở nam (hiếm khi viêm bàng quang). Tuy nhiên, nếu không có những yếu tố đáng lo ngại, xét nghiệm bạch cầu và nitrit dương tính, đặc biệt là ở phụ nữ, sẽ gợi ý nhiễm trùng đường tiết niệu; lấy mẫu nước tiểu giữa dòng và bắt đầu điều trị theo kinh nghiệm.

6. Xem xét nguyên nhân khác

Xem xét các biểu hiện không điển hình của viêm ruột thừa do sự đa dạng của vị trí của ruột thừa; ví dụ như, ruột thừa viêm trong khung chậu có thể chỉ tăng cảm giác đau khi thăm khám trực tràng. Chẩn đoán khác ở bệnh nhân có biểu hiện viêm bao gồm viêm hồi tràng và viêm hạch mạc treo. Nếu chẩn đoán không chắc chắc cần tìm kiếm ý kiến chính thức của nhà ngoại khoa.

Xem xét nhồi máu mạc treo ở bất kỳ bệnh nhân nào mà không khỏe hoặc toan lactic không giải thích được – đặc biệt nếu họ có bệnh lý mạch máu hoặc rung nhĩ đã biết trước.

Trường hợp sỏi thận gây tắc nghẽn, triệu chứng phổ biến nhất là đau thắt lưng, trường hợp tăc nghẽn niệu quản, có thể tăng cảm giác đau khu trú hơn ở một phần tư bụng dưới bên trái hoặc bên phải; đặc biệt nếu lan xuống bìu/môi lớn hoặc liên quan với tiểu máu đại thể/vi thể.

Chẩn đoán tắc nghẽn niệu quản cấp thường rõ ràng nhưng nên được loại trừ ở những bệnh nhân đau, tăng cảm giác đau bụng dưới còn mơ hồ.

Ở bệnh nhẫn nữ, xem xét khả năng có bệnh lý khác ở cổ tử cung như lạc nội mạc tử cung hoặc chứng đau giữa chu kì kinh (những đợt đau bụng dưới tái phát mà thường xảy ra ở giữa chu kì kinh), đặc biệt nếu có tiền sử những đợt tái phát tương tự giữa chu kì kinh.

Nhiều bệnh nhân khó để có một chẩn đoán chính xác, vì với đau bụng trên, các rối loạn chức năng là các nguyên nhân phổ biến.

Bạn có thể tìm hiểu thêm về dịch vụ của trung tâm bác sĩ gia đình tại đây: https://bsgiadinh.vn/kham-benh-tai-nha/

Hoặc có thể gọi ngay số điện thoại sau để được tư vấn trực tiếp.

Đánh giá từng bước đau bụng cấp (phần 3)

1. Có thai hoặc xuất huyết âm đạo?

2. Đau hố chậu phải?

3. Đau, tăng cảm giác đau một phần tư bụng 3 dưới bên trái + đáp ứng viêm

4. Nghi ngờ bệnh lý phụ khoa cấp tính

5. Bạch cầu/nitrit trong nước tiểu?

6. Xem xét nguyên nhân khác

About The Author

Bác sĩ Trương Hoài Anh

Leave a Comment Cancel Reply