[toc]
Những bệnh lý liên quan đến tuổi tác là những bệnh và tình trạng xuất hiện với tần suất cao hơn khi con người già đi, có nghĩa tuổi tác là một yếu tố nguy cơ đáng kể. Những bệnh lý liên quan đến tuổi tác là những bệnh như:
- Bệnh tim mạch:
Bệnh tim là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở nhiều quốc gia. Dạng thường gặp nhất của bệnh tim là bệnh mạch vành, xảy ra do sự hẹp lại hay tắc nghẽn của những động mạch nuôi tim chính. Sự tắc nghẽn có thể tiến triển theo thời gian hay nhanh chóng – như trong bóc tách mảng xơ vữa –và gây ra những cơn đau tim có thể nguy hiểm đến tính mạng.
- Bệnh mạch máu não (đột quỵ):
Đột quỵ xảy ra khi máu ngưng chảy đến một vùng của não vì sự tắc nghẽn của một trong các mạch máu não. Tình trạng này rất nghiêm trọng vì những tế bào não thiếu oxy từ máu sẽ bắt đầu chết rất nhanh.
Có hai loại đột quỵ. Loại thường gặp nhất được gọi là đột quỵ thiếu máu não, xảy ra khi có sự bít tắc động mạch do huyết khối. Loại thứ hai được gọi là đột quỵ xuất huyết não và nó xảy ra khi một mạch máu vỡ ra và chảy máu trong não.
- Tăng huyết áp:
Huyết áp là lực tác dụng của máu lên thành của những động mạch khi tim bơm máu. Huyết áp thấp hơn khi bạn nghỉ ngơi hay ngủ, và cao hơn khi bạn căng thẳng hay hào hứng – dù nó có xu hướng tăng dần theo tuổi. Huyết áp tăng mãn tính có thể gây những vấn đề nghiêm trọng đối với tim, mạch máu, thận và những hệ cơ quan khác trong cơ thể.
- Ung thư:
Một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng nhất của ung thư – một bệnh lý khi những tế bào phát triển bất thường, không kiểm soát – là tuổi tác. Theo Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ, 77% các loại ung thư được chẩn đoán ở người trên 55 tuổi. Ung thư cũng là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu.
Một số loại ung thư phổ biến hơn khi ta già đi, bao gồm ung thư da, vú, phổi, đại trực tràng, tuyến tiền liệt, lymphoma không Hodgkin, dạ dày.
- Đái tháo đường type 2:
Đái tháo đường là một rối loạn là ảnh hưởng đến cách sử dụng đường của cơ thể. Ở đái tháo đường type 1, loại thường xuất hiện ở người trẻ dưới 30 tuổi, cơ thể không sản xuất được insilin. Đái tháo đường type 2 phổ biến hơn nhiều, lượng insulin vẫn có đủ – tuy nhiên xuất hiện tình trạng đề kháng mắc phải – khiến glucose không được xử lý thích hợp bởi cơ thể. Cả 2 loại đái tháo đường đều dẫn tới mức đường huyết quá cao, và có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, tổn thương thần kinh, suy thận và mù.
Do tần suất ngày càng tăng của béo phì, cùng với lối sống tĩnh tại và dinh dưỡng không hơp lý, đái tháo đường type 2 có xu hướng tăng dần. May mắn là khi bạn thay đổi để có những thói quen lành mạnh như tập thể dục thường xuyên, ăn uống cân bằng có thể giúp mức đường huyết duy trì trong giới hạn bình thường, hạn chế sự suy thoái sức khỏe.
- Bệnh Parkinson:
Được đặt tên theo bác sĩ người Anh đã mô tả căn bệnh này lần đầu vào đầu những năm 1800, rối loạn thần kinh tiến triển này gây run, co cứng và những chuyển động ngắc ngứ. 75% những ca Parkinson xuất hiện vào sao 60 tuổi. Nam có tần suất mắc bệnh cao hơn nữ, cũng như những người có tiền sử gia đình đối với bệnh – hay những cá nhân đã từng tiếp xúc với 1 vài loại chất độc hóa học nhất định thì có nguy cơ cao hơn. Chấn thương đầu cũng có thể đóng vai trò gây bệnh.
- Sa sút trí tuệ (bao gồm cả bệnh Alzheimer):
Đặc trung bởi sự mất chức năng hoạt động não bộ, sa sút trí tuệ có thể biểu hiện bằng giảm trí nhớ, thay đổi tính khí, lú lẫn, khó khăn trong giao tiếp hay giảm khả năng phán xét. Bệnh Alzheimer là ngueyen nhân thường gặp nhất của sa sút trí tuệ, tuy nhiên còn nhiều bệnh lý khác bao gồm sa sút trí tuệ do mạch máu (giảm dòng máu đến não), bệnh Huntington, sa sút trí tuệ có liên quan đến bệnh Parkinson. Dù tần suất sa sút trí tuệ tăng theo tuổi, sa sút trí tuệ không được coi như là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa.
- Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD):
COPD không thể được chữa khỏi, nhưng nó có thể được điều trị, và quan trọng hơn, có thể phòng ngừa. Bệnh được đặc trưng bởi sự giảm dòng khí vào và ra phổi, do sự viêm ở các đường dẫn khí, sự dày lên của nhu mô phổi và sự sản xuất quá mức chất nhầy trong đường hô hấp.
Nguyên nhân chính gây COPD là tiếp xúc kéo dài với những chất kích ứng hô hấp như khói thuốc lá, khí độc liên quan đến nghề nghiệp hay công ngiệp. Hút thuốc là yếu tố nguy cơ lớn nhất.
- Thoái hóa khớp:
Thoái hóa khớp xuất huện nhiều ở người lớn tuổi, gặp nhiều hơn ở nữ giới. Béo phì và chấn thương khớp trước đây làm tăng khả năng mắc bệnh.
Đặc trưng bởi sưng và đah các khớp, hiện vẫn chưa có phương pháp chữa trị thoái hóa khớp, nhưng có thể điều trị với thuốc giảm đau hay kháng viêm, cũng như bằng cách thay đổi lối sống như giảm cân, tập thể dục hay vật lý trị liệu.
- Loãng xương:
Loãng xương đặc trưng bởi mất khối lượng xương, dẫn đến làm mỏng và yếu xương. Nó phổ biến hơn khi ta già đi. Thiếu xương – mật độ xương thấp là một yếu tố nguy cơ khác. Có tới khoảng ½ số phụ nữ và ¼ số nam giới trên 50 tuổi sẽ bị gãy xương do loãng xương. Những loại gãy xương như gãy xương hông là một vấn đề rất nghiêm tronng ở ngưòi cao tuổi, gây mất khả năng vận động, tự lập và ¼ số ca tử vong trong vòng 1 năm.
Thường xuyên tập những bài tập chịu lực, ăn chế độ giàu canxi và vitamin D, không hút thuốc sẽ giúp ngừa loãng xương.
- Đục thủy tinh thể:
Đục tinh thể là kết quả của nhiều yếu tố góp phần, bao gồm tiếp xúc với ánh sáng cực tím, hút thuốc lá và đái tháo đường. Theo Viên sức khỏe quốc gia Hoa Kỳ, trên nửa số người trên 65 tuổi bị đục thủy tinh thể. Ban đầu, bạn có thể không nhận thấy nó, nhưng từ từ, thị giác sẽ giảm sút. Phẫu thuật đục thủy tinh thể có thể được khuyến cáo để loại bỏ và thay thủy tinh thể.Nhiều năm trước, phương pháp phẫu thuật này yêu cầu bệnh nhân phải ở lại bệnh viện vài ngày để bình phục, hiện nay, phẫu thuật điều trị đục thủy tinh thể có thể được thực hiện như một quy trình ngoại trú, thường chỉ mất khoảng 1 giờ.
- Thoái hóa hoàng điểm liên quan tuổi tác (AMD):
Bệnh thoái hóa hoàng điểm liên quan tuổi tác (AMD), một tình trạng phổ biến ở người trưởng thành trên 50 tuổi, là nguyên nhân phổ biến nhất gây mù ở người cao tuổi. Khi hoàng điểm thoái hóa dần, đi cùng là sự giảm dần khả năng nhìn rõ một vật khi nó rơi vào tâm vùng quang trường của một người, dù thị giác vùng ngoại biên thường bình thường.
Ngoài tuổi tác, ngoài ra, hút thuốc, chủng tộc da trắng và tiền căn gia đình cũng là yếu tố nguy cơ của căn bệnh này. Dù vai trò của các thói quen sống chưa được hiểu rõ, các nhà nghiên cứu tin rằng hạn chế hút thuốc, luyện tập thể thao thường xuyên, duy trì huyết áp, cân nặng và mức cholesterol máu lành mạnh, cùng chế độ ăn giàu chất chống lão hoá trong các loại rau củ có thể giúp ngăn ngừa AMD.
- Mất thính giác:
Giảm/ mất thính lực phổ biến khi tuổi tác tăng, do sự thoái hoá của những sợi lông siêu nhỏ bên trong tai có chức năng hỗ trợxử lý âm thanh. Đôi khi nó có thể gây những sự thay đổi trong việc nghe, như bán sẽ khó theo được một cuộc hội thoại tại một nơi ồn ào, gặp khó khăn trong việc phân biệt những âm từ nhất định (đặc biệt là khi người nói có chất giọng cao), một số âm thanh sẽ bị khuếch đại lớn hơn bình thường, và một số nhỏ hơn bình thường. Ngoài tuổi tác, nhiều yếu tố khác, như tiếp xúc kéo dài với môi trường ồn ào, hút thuốc lá, di truyền cũng có thể góp phần ảnh hưởng đến thính giác khi bạn lớn tuổi dần. Khoảng trên một nửa số người trên 70 tuổi bị giảm thính giác ở một mức độ nhất định.
Bạn nên nghĩ như thế nào về những bệnh lý liên quan với tuổi tác
Dù quá trình già đi bản thân nó không phải là một bệnh lý, nhưng nó là yếu tố nguy cơ cho nhiều vấn đề sức khoẻ khác nhau. Điều này không có nghĩa là bạn sẽ mắc những bệnh lý liên quan đến tuổi tác, nó chỉ có nghĩa là bạn tăng nguy cơ mắc phải những bệnh này khi già đi.
Những quá trình sinh lý như viêm, tiếp xúc những chất ô nhiễm ngoài môi trường và bức xạ (như tia cực tím từ mặt trời), những yếu tố lối sống như hút thuốc lá, chế độ ăn và mức độ vận động đều có thể làm tăng tốc độ lão hoá ở con người.
Nhiều dự án nghiên cứu trên khắp thế giới đang được tiến hành để xác định ảnh hưởng của tuổi tác lên cơ thể, để loại trừ những tình trạng không thể tránh khỏi và những tình trạng có thể ngăn ngừa khi con người già đi.
Bạn có thể tìm hiểu thêm về dịch vụ của trung tâm bác sĩ gia đình tại đây: https://bsgiadinh.vn/kham-benh-tai-nha/
Hoặc có thể gọi ngay số điện thoại sau để được tư vấn trực tiếp.
