Thế nào là ngất
Là tình trạng mất tri giác hoàn toàn thoáng qua do thiếu máu nuôi não.
Các nguyên nhân của triệu chứng ngất
Bệnh lý tim, mạch máu (hẹp động mạch cảnh, hội chứng cướp máu động mạch dưới đòn); động kinh, chuyển hóa (u tiết insulin, tiêm insulin quá liều → hạ đường huyết).
Các tính chất cần khai thác của triệu chứng ngất
- Ngất do bệnh tim thường khởi phát nhanh, không có tiền triệu, thường không có co giật, tiểu ra quần, mê sau cơn. Ngất do động kinh thường có tiền triệu, tiểu ra quần và rối loạn tri giác sau cơn, kèm nhức đầu.
- Ngất khởi phát từ từ và kéo dài vài giây gợi ý do ngất do phó giao cảm hay ngất do hạ áp tư thế.
- Ngất khi gắng sức thường do hẹp van động mạch chủ hay bệnh cơ tim phì đại tắc nghẽn.
- Ngất khi cúi người hay khi ở một tư thế đặc biệt gợi ý có thể do u nhầy nhĩ trái hay huyết khối van hai lá. Ngất không liên quan tư thế có thể là Adam-Stockes, tăng thông khí hay động kinh.
- Ngất liên quan đến thiểu năng tuần hoàn não thường có mất ngôn ngữ, yếu một bên, mù một bên, dị cảm một bên hay lú lẫn xảy ra trước.
Các nguyên nhân thường gặp:
- Hẹp van động mạch chủ: thường khi gắng sức
- Bệnh cơ tim phì đại tắc nghẽn: vách liên thất dày làm nghẽn đường ra thất trái
- Rối loạn nhịp tim: nhanh/chậm quá mức (cơn Adams – Stockes)
- U nhầy nhĩ trái: BN đang đi cảm thấy tối sầm dẫn đến ngất đi trong thời gian ngăn do nhấy lap kin lỗ van 2 lá. BN có thể tır tinh dây do u phảy di động rời khỏi lỗ van hoặc tử vong
- Ngất do cường phó giao cảm (vaso vagal): xảy ra sau khi đi tiêu, khi xúc động, khi nóng quá…, thường khởi phát và kết thúc từ tử
- Hội chứng nhạy cảm xoang cảnh: chỉ cần xoay cổ mạnh tác động đến xoang cảnh dẫn đến phản xạ chậm nhịp tim, huyết áp tụt dẫn đến ngất
- Hạ huyết áp tư thế: có thể do bệnh hệ thần kinh tự động, uống thuốc hạ huyết áp quá liều
- Bệnh lý do chuyển hoá: u tiết insulin, tiêm insulin quá liều.
Yếu tố cần khai thác
- Hình thức khởi phát đột ngột hay không
- Tư thế xảy ra ngất
- Liên quan đến gắng sức
- Tuổi tác (trẻ em thường do động kinh)
- Tiền sử gia đình
- Thuốc đang sử dụng.
