SỐC (Tình trạng)

   Tình trạng suy tuần hoàn cấp (trụy tim mạch) và giảm ôxy mô, biểu hiện bằng những dấu hiệu sau đây:

• Các đầu chi lạnh, xanh tím;
• Nổi đường vân (đầu gối);
• Mạch yếu, áp lực dộng mạch thấp (đôi khi huyết áp động mạch cánh tay chỉ giảm xuống sau một thời gian);
• Thường là tim đập nhanh, thở nhanh;
• Vật vã, lo âu hoặc lẫn lộn;
• Giảm niệu hoặc vô niệu.

   Cần thiết trị khẩn câ’p theo chứng cũng như không được bỏ qua việc tìm nguyên nhân:

  ★ SUY TIM (“sốc tim”):

• Tĩnh mạch cảnh cương máu, áp suất tĩnh mạch trên nguyên tắc gia tăng;
• Nhồi máu cơ tim;
• Nghẽn mạch phổi tràn ngập;
• Tràn dịch màng ngoài tim (“ép tim do tràn dịch màng ngoài tim”);
• Phẫu tích động mạch chủ;
• Loạn nhịp; nhịp tim nhanh trên thất hoặc nhịp tim nhanh thất;
• Tràn khí màng phổi.

  ★ GIẢM LƯỢNG MÁU (áp suất tĩnh mạch thấp, tĩnh mạch xẹp, bệnh nhân khát nước).

• Xuất huyết nặng;
• Xuất huyết nội (hematocrit, hemoglobin):

      . Ruột, màng bụng;

      . Vỡ lách, thai ngoài tử cung, phình mạch;

      . Tràn máu màng phổi, bọc máu quanh thận.

• Mất nước nhiều (cô máu): ói mửa, tiêu chảy, lợi tiều, hôn mê, đái tháo đường;
• Suy thượng thận cấp.

  ★ LIỆT MẠCH (với máu bị giam hãm ở ngoại biên);

• Sốc do nhiễm khuẩn, nhiễm khuẩn huyết do trùng Gram âm;
• Sốc phản vệ: sốc dị ứng; sốc do histamin;
• Viêm tụy cấp; nhồi máu mạc treo ruột, v.v…
• Viêm tĩnh mạch chậu – chủ;
• Ngộ độc: thuốc barbituric có hoạt tính nhanh, thuốc an thần, thuốc an thần kinh mạnh, colchicin, v.v…
• Nghẽn mạch do khí chui vào hệ mạch.