Được Sudeck mô tả lần đầu tiên năm 1990 với tên gọi là “teo xương cấp”. Đây là những rối loạn dinh dưỡng và vận mạch nguồn gốc thần kinh thực vật, gặp sau gãy xương, nhất là gãy ở đầu dưới xương quay. Có ba giai đoạn: giai đoạn viêm phản ứng cấp tính, giai đoạn loạn dưỡng mạn tính, giai đoạn teo sau viêm. Mô tả bệnh cảnh – một phụ nữ già bị loạn dưỡng Sudeck sau gãy đầu dưới xương quay.
Hội chứng Sudeck được chia thành 3 giai đoạn chính:
- Giai đoạn viêm phản ứng cấp tính
- Giai đoạn loạn dưỡng mạn tính điển hình
- Giai đoạn teo sau viêm
Triệu chứng của giai đoạn viêm phản ứng cấp tính:
Sau gãy xương từ tuần 4-6, có triệu chứng điển hình của viêm: sưng, nóng, đỏ, đau mà đặc điểm chính là đau kiểu rát bỏng. Da nấm vả nề, tiết mồ hôi nhiều và móng mọc nhanh, cơ thể bị teo. Khớp nhất là ngón tay bị phù nề.
X-quang thấy hình mờ lan tỏa hay từng vệt thưa, vôi. Bờ xưomg một phần bị xóa và ranh giới không rõ. Các biến đổi X-quang này xuất hiện trước hết ở các hành xương của các đốt bàn tay rồi ở các phần xương xốp khác.
Trên nền mất vôi nặng, có từng ổ nhỏ mất vôi đậm. Đó là loại viêm vô khuẩn kiểu bào thai: vừa tiêu xương, vừa đắp vôi.
Giai đoạn này xảy ra trong ba tháng đầu, phát hiện được nhờ bệnh nhân kêu đau tự nhiên như rát bỏng.
Triệu chứng của giai đoạn loạn dưỡng mạn tính điển hình của Sudeck:
Xuất hiện ba tháng sau gãy xương. Đây là tình trạng viêm mạn tính, ở da tình trạng tưới máu tăng của thời kì đầu, bây giờ giảm xuống hẳn, không còn nóng đỏ nữa mà trở nên tím, lạnh, bóng, nề. Cũng có trường hợp da khi nóng, khi lạnh, giảm tiết mồ hôi hay không tiết mồ hôi nữa. Móng teo, nứt nẻ, mất móng, mọc chậm, cơ bị teo quắt, khớp bị hạn chế cử động.
Trên X-quang: các bè xương ở bàn tay mỏng đi, lớp vỏ xương cứng cũng mỏng đi, các khe khớp bị hẹp lại.
Ở giai đoạn này, khi khám thường thấy lúc duỗi tay ra, bệnh nhân kêu đau nhói. Đau khi cử động, khi tỳ, nhạy cảm với nhiệt độ.
Triệu chứng của giai đoạn teo sau viêm:
Kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. Do tưới máu nuôi giảm, da bị nhựt hoặc tím, xanh, vì ứ trệ máu tĩnh mạch. Da bong mỏng đi, cơ teo quắt. Tất cả các khớp ngón tay, khớp cổ tay bị co cứng và đau.
Lúc nghỉ không đau, nếu chạm phải thì đau. Nhạy cảm với nhiệt độ.
X-quang: xương có cấu trúc kiểu thủy tinh, không còn sụn khớp nữa,
chỉ còn một khe khớp hẹp.
Điều trị hội chứng loạn dưỡng Sudeck:
Ở giai đoạn 1 và 2 có thể điều trị khỏi.
Ở giai đoạn 3 tổn thương không hồi phục, di chứng kéo dài.
- Cắt mọi kích thích gây bệnh, giai đoạn viêm cấp do đau xương gãy
chưa liền, tốt nhất là phải bó bột bất động thêm.
Ở chi trên thường bó bất động thêm cả khuỷu nữa.
- Biện pháp điều hòa vận mạch: tăng cường tuần hoàn như phóng bế Novocain, 0,25% vào hạch sao.
- Thuốc có kết quả tốt:
Hydergrin, hooc môn sinh dục, vitamin D, E.
- Khi hết tình trạng kích thích thì cho tắm và tập chủ động, thận trọng ở bàn và ngón tay. Không áp dụng các biện pháp thụ động vào giai đoạn này, nhất là các động tác cử động thụ động của các khớp đã bị cứng.
Ngâm tắm trong nước muối ấm và paraffin có kết quả tốt. Các khớp chưa bị xơ cứng cần được tập dự phòng. Tập cùng với các cơ của bên lành.
- Xoa bóp ở các vùng phản xạ để tăng cường tuần hoàn.
- Khi điều trị đã qua khỏi giai đoạn viêm phản ứng cấp tính và cử động thụ động bớt đau, sẽ điều trị hỗ trự bằng cách kéo dài từ từ, tăng dần ở bàn tay và ngón tay với động tác nhẹ nhàng. Tuy nhiên không được gây đau khi tập vì đau là nguyên nhân chính gây rối loạn tưới máu. Tốt nhất là tập trung cử động chủ động không đau trong nước muối ấm, từng thời gian ngắn 15-20 phút.
- Có thể dùng cocticoit.
- Một số tác giả mổ cắt hạch giao cảm ngực 2-3 cho những trường hợp điều trị nội khoa không kết quả.
Bạn có thể tìm hiểu thêm về dịch vụ của trung tâm bác sĩ gia đình tại đây: https://bsgiadinh.vn/kham-benh-tai-nha/
Hoặc có thể gọi ngay số điện thoại sau để được tư vấn trực tiếp.
