Nhóm bệnh sa sút tâm trí này (Démence atrophique) chiếm khoảng 10% các trạng thái sa sút tuổi già. Thường xuất hiện ngay từ trước tuổi già. Đặc trưng là teo não chủ yếu ở tầng vô não, dẫn đến suy giảm và mất các chức năng ngôn ngữ, nhận biết. Nhóm bệnh này cũng biểu hiện bằng sa sút tâm trí nhưng chủ yếu xảy ra trong độ tuổi chưa già lắm và triệu chứng nổi bật là giảm sút (deficit) nghiêm trọng, nhanh chóng. Nữ mắc nhiều hơn nam, yếu tố di truyền chưa rõ.
1. Bệnh Pick
Đặc điểm của bệnh Pick trong nhóm các bệnh sa sút tuổi già là sa sút tâm trí nhanh chóng, xuất hiện vào thời ki trước tuổi già, bị teo nghiêm trọng, thường khu trú vùng trán, thái dưcmg, gặp ở nữ nhiều hơn ở nam.
– Trong thời kì khởi phát:
Cũng như mọi sa sút tâm trí do teo não, bệnh khởi phát từ từ, có khi không rõ từ bao giờ. Những chức năng bị suy giảm nhiều nhất là sức chú ý, trí nhớ, khả nảng phán đoán, phản ứng kịp thời, nhất là khả năng tiếp nhận khái niệm trừu tượng. Lượng ngôn ngữ trở nên nghèo nàn, chủ đề suy nghĩ hạn chế trong vài ba câu chuyện, quanh đi quẩn lại cũng vẫn thế. Rất sớm xuất hiện sự giảm sút về tình cảm, bệnh nhân thờ ơ lãnh đạm với mọi sự kiện vả hầu như không có phản ứng gì.
– Ở thời kì toàn phát
Các triệu chứng nêu trên nặng dần, các hoạt động giảm hẳn. Bệnh nhân không nhận biết được các vật dụng và cũng không biết cách dùng. Ngay cả lời nói cũng không chủ động được nữa mà chỉ biết lặp lại lời. Cả nét mặt hầu như cũng không thay đổi, rất thờ ơ với mọi việc xảy ra xungquanh.
Thường dẫn đến tử vong trong vòng 4-5 năm, trong tình trạng sa sút ngày càng trầm trọng, đại tiểu tiện không tự chủ, loét vùng các điểm tỳ, gầy yếu suy kiệt. Khi mổ tử thi thường thấy teo vùng vỏ não cả hai bên. Chủ yếu vùng trán và thái dương; về vi thể, các tế bào thần kinh bị teo, giảm khối lượng, đồng thời có nhiều tế bào trái lại như phồng lên, nhân bị đẩy ra sát ngoại biên
2. Bệnh Alzheimer
Hay gặp hơn bệnh Pick, chiếm khoảng 0,1% dân số. Bệnh khởi phát từ từ vào khoảng 55 tuổi, diễn biến nhanh chóng và trong vài tháng đã dẫn tới sa sút nghiêm trọng.
Trong thời kì toàn phát sự chú ý và trí nhớ bị suy giảm nặng nề. Nổi bật lên là mất định hướng không gian – thời gian khiến bệnh nhân bị lú lẫn nặng. Cảm xúc dễ bị kích thích, kèm theo rối loạn tâm thần vận động: hay đi lại cả ban ngày lẫn ban đêm, giận dữ, la hét. Bệnh nhân hay nói (khác với bệnh Pick) nhưng lẫn lộn tên người, tên vật. Hay nói lắp (lặp lời, lặp âm tiết, lặp âm cuối…), hay nói tục. Dần dần không tự mặc hoặc cởi quần áo ra được, không nhớ cách làm thông thường, trình tự các động tác. Có khi cứ làm mãi một động tác không ích lợi gì cả. Tình trạng sa sút nặng dần lên và kéo dài 6 – 7 năm đến khi chết.
Chuẩn đoán chủ yếu dựa vào tình trạng sa sút tâm trí nặng. Bơm hơi chụp não làm bộc lộ tình hình teo não, các não thất giãn rộng, nhất là não thất bên, teo não vùng vỏ. Nhưng chẩn đoán chỉ có thể xác định chắc chắn bằng cơ thề bệnh học sau giải phẫu thi thể: trên đại thề, teo não rõ rệt trên các vùng vỏ não, các não thất gian rộng, không khu trú rõ rệt như trong bệnh Pick. Trên vi thể, hình ảnh teo não và các tế bào thần kinh ở khắp mọi vùng, có hai điểm đặc trưng cho bệnh Alzheimer, đó là: 1) Có rất nhiều mảng não suy ở khắp chất xám, vùng trán, vùng nhân xám trung ương, vùng sừng Ammon; 2) Có các tế bào Alzheimer là những tế bào thần kinh biến dạng thành những bỏ sợi thần kinh lớn rải rác khắp nơi.
Điều trị không có điều trị căn nguyên, chỉ có điều trị triệu chứng.
Bạn có thể tìm hiểu thêm về dịch vụ của trung tâm bác sĩ gia đình tại đây: https://bsgiadinh.vn/kham-benh-tai-nha/
Hoặc có thể gọi ngay số điện thoại sau để được tư vấn trực tiếp.
