SONG THỊ

• Liệt dây thần kinh VI: song thị “cùng phía” ngang;
• Liệt dây thần kinh III: song thị “tréo” ngang, hoặc song thị thẳng đứng (có khả năng có sa mí mắt, giãn đồng tử).
• Hiếm khi liệt dây thần kinh IV: song thị ngang.

  ★ NGUYÊN NHÂN RẤT KHÁC NHAU:

• Tai biến mạch máu thân não;

   Khối u não (trong tăng áp lực trong sọ, rất thường gặp liệt dây thần kinh VI, không có giá trị khu trú);

• Xơ cứng rải rác: chứng song thị thường giảm trong vài ngày hoặc vài tuần;
• Viêm đa rễ thần kinh (hội chứng Miller – Fisher⁽¹⁾;
• Viêm thân não, bệnh listeria;
• Phình mạch trong sọ;
• Giang mai thần kinh;
• Đái tháo đường (nhất là liệt dây thần kinh III, liệt giảm bớt lần);
• Bệnh não do thiếu dinh dưỡng (bệnh Gayet – Wemicke);
• Bệnh ngộ độc Clostridium botulinum (liệt điều tiết, niêm mạc khô);
• Giảm glucoz – huyết (song thị tạm thời), u tuyến Langerhans;
• Đau nửa đầu liệt mắt (tìm phình mạch);
• Bệnh Horton (viêm động mạch thái dương).

   Song thị thường là triệu chứng đầu tiên của bệnh nhược cơ gây liệt vận nhãn gián cách, liệt này gia tăng khi mệt và sau đó sẽ kèm theo những rối loạn tương tự khi nhai, khi nuốt, v.v…

   Cũng có gặp song thị trong tăng năng tuyến giáp.

   Lồi mắt của bệnh Basedow, lồi mắt không đối xứng, lồi mắt một bên, khối u ở hốc mắt, tất cả các chứng này có thể gây ra song thị.

   Liệt điều tiết nhẹ đôi khi biểu hiện bằng song thị khi nhìn gần.

   Có thể gặp “song thị một mắt” trong tổn thương tinh thể hoặc tổn thương ở những môi trường khúc xạ mắt.