CƠN ĐAU THẮT NGỰC (ANGOR PECTORIS)

Mô tả cơn đau thắt ngực khi ráng sức:

a)     Thường xảy ra ở người khoảng 50 tuổi đang đi lên dốc, hoặc đang ráng sức, tự nhiên đau vùng trước tim phải ngừng lại đứng im khoảng 5 – 10 phút mới lại đi tiếp tục được, nhưng từ từ hơn.Cũng có thể xảy ra lúc tắm, lúc bị luồng gió lạnh thay đổi từ nóng sang lạnh, lúc cảm xúc mạnh: giận dữ, cảm động, vui quá mức hồi hộp, lúc ăn cơm no, lúc giao hợp… Nhưng cũng có những trường hợp cơn đau xảy ra không có lí do gì: đang nghỉ ngơi, ban đêm nằm mê, tiêm thuốc, chích áp xe cơn đau bụng…

b)   Vị trí đau: thường bệnh nhân kêu đau ở trong ngực phía trên và sau xương ức; khi ta hỏi, bệnh nhân sẽ chỉ vùng đau bằng cả bàn tay để trước ngực, hay vùng ngực bên trái (trước tim); cũng có khi kêu đau vùng thượng vị, vai hay lưng, ít khi đau ngực phải.

c)     Hướng lan: thường có thề có ba hướng lan:

*     Phía trong tay trái, ra tới ngón tay út, ít khi sang bên phải. Bệnh nhân có cảm giác tê bì ở vùng đó.

*     Lên cổ, lên hàm dưới, có khi răng đau ê ẩm.

*     Ra sau giữa bả vai.

Có khi bắt đầu đau vùng sau xương ức, sau lan lên hàm, ra tay. Một số bệnh nhân không kêu đau ngực, hoặc đau không lan; mà chỉ kêu có cảm giác có gì thắt ở cổ tay, ở hàm, ở vai trái và hay lấy bàn tay xoa vào chỗ đó cho bớt đau.

d)     Tính chất đau: rất thất thường, có thể đau dữ dội hoặc hoàn toàn không đau mà chỉ có cảm giác tức ngực, cảm giác chẹn, ép ở trong lồng ngực.

Thông thường có thể chia thành ba loại:

*     Loại có cảm giác đau vừa, chịu được.

*     Loại có cảm giác bị chèn, ép ở ngực, cảm giác tức nặng ở ngực.

*     Loại có cảm giác lo sự đặc biệt (lo sợ như sắp sửa chết). Bệnh nhân đau, khó so sánh với cảm giác nào, không phải như dao đâm, kim châm hoặc bỏng rát. Chỉ có cảm giác nặng ngực, ngột ngạt như có gì bóp lại, thắt lại. Đặc biệt là bệnh nhân phải đứng yên nếu đang đi. Cảm giác nặng ngực đó bệnh nhân hay gọi chung là khó thở. Còn cảm giác sắp chết đến nơi thì ở châu Âu, châu Mỹ gặp nhiều hơn nơi khác. Trong các loại trên thì cảm giác đau thắt và nặng ngực là điển hình nhất.

đ) Thời gian đau thắt thường khoảng 2 phút: 97% dưới 3 phút. Họa hoằn lắm mới có cơn đến 15 phút nhưng không khi nào quá 30 phút.Nếu quá 30 phút nên nghi ngờ nhồi máu cơ tim hay thể trung gian.Trái lại, đau quá nhanh (nhói, nhất là chỉ khu trú vào một điểm) chỉ vài giây thì có thể không phải cơn đau thắt ngực. Nếu trong lúc đau mà ngậm nitroglyxerin, thì cơn đau hết ngay, trong khoảng 1 – 2 phút.Khi hết cơn bệnh nhân hết ngay.Cảm giác đau, tức ngực hết nhanh  chóng, có thể trở lại đi hoặc hoạt động được.Tuy nhiên, cơn có thể tái phát, mau hay thưa tùy theo tinh trạng bệnh.Càng mau càng xấu, dễ chuyển sang nhồi máu cơ tim, thậm chí chết đột ngột.

       e) Đối với người đã bị nhiều cơn lại có ý thức rút kinh nghiệm thì tiến triển có thể khác. Bệnh nhân sẽ tự điều khiển hoạt động của mình trong giới hạn cho phép để cơn khỏi xảy ra, ví dụ hạn chế hoạt động thể lực,tránh tắm nước lạnh, ăn quá no, tránh mọi cảm xúc quá mức.Việc phổ biến rộng rãi những kiến thức tối thiểu để giữ gìn tránh cơn tái phát là rất quan trọng.