LH là gì?
LH là từ viết tắt của Luteinizing Hormone: Hormon tạo hoàng thể.
Hormon tạo hoàng thể cũng giống hormon kích thích tạo nang trứng (follicle-stimulating hormone [FSH]) được thùy trước tuyến yên bài tiết. FSH kích thích quá trình chín của nang trứng và điều này cần thiết cho sản xuất estrogen. Khi nồng độ estrogen tăng lên, hormon tạo hoàng thể (LH) được sản xuất. Nồng độ cao của cả hai hormon FSH và LH cần thiết để quá trình rụng trứng xảy ra ờ phụ nữ và cho sự chuyển dạng của nang trứng thành hoàng thể (corpus luteum) một quá trình được biết dưới tên gọi quá trình tạo hoàng thể (luteinization). Sau khi xảy ra rụng trứng, LH duy trì hoàng thể (nơi tổng hợp progesteron). Nếu không xảy ra tình trạng có thai, hoàng thể bị thoái hóa sau khoảng 10 ngày. LH cũng kích thích buồng trứng sản xuất các steroid, chủ yếu là estradiol. Các steroid này giúp tuyến yên điều hòa quá trình sản xuất LH. Vào tuổi mãn kinh, buồng trứng ngừng hoạt động chức năng và nồng độ LH tăng lên. ở nam giới, LH và FSH kích thích tinh hoàn giải phóng teststeron, chất này cần thiết cho quá trình sinh tinh trùng.
Mục đích và chỉ định xét nghiệm LH
Để đánh giá chức năng cúa trục dưới đồi-sinh dục (axe hypophyso- gonadique) ở cả nam và nữ giới.
Để chẩn đoán và xử tri tình trạng vô sinh.
Cách lấy bệnh phẩm xét nghiệm LH
XÉT NGHIỆM được tiến hành trên huyết thanh. Không nhất thiết yêu cầu Bệnh nhân phải nhịn ăn trước khi lấy máu làm XÉT NGHIỆM.
Nếu có thê được, yêu cầu Bệnh nhân ngừng dùng tất cá các thuốc cơ thể làm thay đổi kết quá XÉT NGHIỆM 48h trước khi lấy máu định lượng LH (nhất là thuốc naừa thai loại kết hợp estrogen và progesteron và hCG).
Giá trị bình thường xét nghiệm LH
Nữ
Giai đoạn tạo nang buồng trứng: 5-30 mlU/mL hay 5-30 IU/L.
Giữa chu kỳ kinh: 75 – 150 mlU/mL hay 75 – 150 IU/L.
Giai đoạn tạo hoàng thể: 3-40 mlƯ/mL hay 3 – 40 IU/L.
Nam:
6-23 mlU/mL hay 6-23 IU/L.
Các nguyên nhân gây tăng nồng độ LH
- Giai đoạn sớm của bệnh to đầu chi.
- Uống quá nhiều rượu.
- Vô kinh nguyên phát.
- Không có buồng trứng bẩm sinh (congenital absence of ovaries).
- Cường chức năng tuyến yên.
- Hội chứng Klinefelter (Klinefelter’s syndrome).
- Mãn kinh.
- Đang hành kinh.
- Suy chức năng buồng trứng (ovarian failure).
- Hội chứng buồng trứng đa nang (hay hội chứng Stein- Leventhal).
- Dậy thì sớm.
- Rối loạn chức năng tuyên sinh dục tiên phát.
- Hội chứng Tumer.
Các nguyên nhân gây giảm nồng độ LH
- Chứng chán ăn do tinh thần (anorexia nervoxa).
- Giảm chức năng tuyên sinh dục I hypogonadotropism).
- Giảm chức năng tuyên yên Rối loạn chức năng vùng dưới đỏi.
- Suy dinh dưỡng.
- u tế bào tiết prolactin (prolactinoma)
- Hội chứng Sheehan.
Các yếu tố góp phần làm thay đồi kết quả xét nghiệm LH
- Mẫu bệnh phẩm bị vỡ hồng cẩu hay dùng chất đổng vị phóng xạ để chụp xạ hình trong vòng 1 tuần trước có thè làm thay đổi kết quả XÉT NGHIỆM.
- Các thuốc có thể làm tăng nồng độ LH là: Bromocriptin, clomiphen, fmasterid. hvdrocortison, ketoconazol, lupron, spironol- acton, tamoxifen, acid valproic.
- Các thuốc có thể làm giảm nồng độ LH là: Các steroid chuyển hóa, thuốc chống co giật, digoxin. estrogen, metformin, octreotid, phenothiazin, progestin.
Lợi ích của xét nghiệm định lượng nồng độ LH
- Là XÉT NGHIỆM thường được chi định ngay bước một khi muốn xác định tình trạng rụng trứng có xây ra không và để đánh giá các Bệnh nhân bị vô kinh và hiếm muộn. FSH và LH thường được tiến hành định lượng cùng lúc.
- XÉT NGHIỆM rất hữu ích khi làm bilan tình trạng không dậy thì (impubérisme): Ở nữ định lượng LH cần được tiến hành đồng thời với định lượng nồng độ estradiol, ở nam định lượng LH cần được tiến hành đồng thời với định lượng nồng độ testosteron.
- Ở nữ: Nồng độ LH tăng rất cao đi kèm với nồng độ estradiol thấp chứng tò có tổn thương buồng trứng type Turner.
- Ớ nam: Nồng độ LH tăna rất cao đi kèm với nồng độ testosteron thấp chứng tỏ có tổn thương tinh hoàn type Klinefelter. LH bình thường hay thấp đi kèm với nồng độ testosteron thấp chứng tỏ có tổn thương vùng dưới đồi – tuyến yên.
