Creatinine là gì ? Nó ảnh hưởng như thế nào trong tiến trình đưa đến suy thận. Cũng như tại sau chúng ta cần nên kiểm tra creatinine? Đó là những câu hỏi mà nhiều người thắc mắc trong lúc trung tâm bác sĩ gia đình tư vấn cho khách hàng. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp những thắc mắc đó nhé.
1. Creatinine là gì?
Creatinine là một phân tử chất thải hóa học được tạo ra từ sự chuyển hóa của cơ.
Khoảng 2% creatine của cơ thể được chuyển thành creatinine mỗi ngày.
Creatinine được sản xuất từ creatine, một phân tử quan trọng trong sản xuất năng lượng trong cơ bắp.
Creatinine được vận chuyển vào máu đến thận. Thận lọc ra hầu hết creatinine và đào thải nó vào trong nước tiểu.
Bởi vì khối lượng cơ trong cơ thể là tương đối không thay đổi từ ngày này sang ngày khác, việc sản xuất creatinine bình thường vẫn duy trì không thay đổi bản chất hàng ngày.
2. Tại sao mức creatinine trong máu nên được kiểm tra?
Thận duy trì creatinine trong máu ở mức bình thường. Creatinine đã được tìm thấy là một chỉ số khá tin cậy về chức năng thận. Nồng độ creatinin cao biểu thị chức năng thận bị suy giảm hoặc bệnh thận.
Khi thận bị suy yếu vì bất kỳ lý do gì, mức creatinin trong máu sẽ tăng lên do sự thanh thải kém của creatinine qua thận. Mức creatinin cao bất thường cảnh báo có thể thận bị rối loạn chức năng hoặc thận suy. Chính vì lý do này mà các xét nghiệm máu tiêu chuẩn thường quy kiểm tra lượng creatinine trong máu.
Một phương pháp đo lường chính xác hơn về chức năng thận có thể được ước tính bằng cách tính toán lượng creatinine được thải ra khỏi cơ thể bởi thận.
Điều này được gọi là độ thanh thải creatinin và nó ước tính tốc độ lọc qua thận (tốc độ lọc cầu thận, hoặc GFR)
3. Độ thanh thải creatinin có thể được đo bằng hai cách
Nó có thể được tính toán (ước tính) bằng công thức sử dụng mức creatinine huyết thanh (máu), cân nặng của bệnh nhân và tuổi tác.
Độ thanh thải creatinin cũng có thể đo trực tiếp hơn bằng cách lấy mẫu nước tiểu 24 giờ và sau đó lấy mẫu máu.
Mức creatinin trong cả nước tiểu và máu được xác định và so sánh. Độ thanh thải creatinin bình thường đối với phụ nữ khỏe mạnh là 88-128 mL / phút. và 97 đến 137 mL / phút. Ở nam giới (mức bình thường có thể thay đổi đôi chút giữa các phòng thí nghiệm).
4. BUN là gì ?
Là nồng độ đạm urê trong máu (BUN) nó là một chỉ số khác của chức năng thận. Urê cũng là một sản phẩm của chuyển hóa có thể tích tụ nếu chức năng thận bị suy yếu. Tỷ số BUN/creatinine cung cấp thông tin chính xác hơn về chức năng thận và tìm ra nguyên nhân tiềm ẩn so với mức creatinin đơn độc. BUN cũng tăng khi mất nước.
5. Mức creatinin máu thế nào là bình thường?
Mức creatinin bình thường trong máu là khoảng 0,6-1,2 mg (mg) trên mỗi deciliter (dL) ở nam giới trưởng thành và 0,5 đến 1,1 mg mỗi deciliter ở phụ nữ trưởng thành. (Trong hệ mét, một miligam là đơn vị trọng lượng bằng một phần nghìn gam, và deciliter là đơn vị thể tích bằng một phần mười lít.)
6. Creatinine máu thế nào gọi là cao?
Một người chỉ có một quả thận có thể có mức bình thường khoảng 1,8 hoặc 1,9.
Mức creatinine đạt 2,0 hoặc cao hơn ở trẻ sơ sinh và 5,0 hoặc nhiều hơn ở người lớn có thể cho thấy suy thận nặng.
Sự cần thiết cho lọc máu để loại bỏ chất thải ra khỏi máu dựa trên một số cân nhắc bao gồm BUN, mức creatinin, mức độ kali và lượng chất lỏng mà bệnh nhân đang duy trì.
Gần đây, mức creatinine cao ở trẻ sơ sinh có liên quan đến nhiễm khuẩn huyết trong khi mức creatinin tăng ở nam giới trưởng thành có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt.
7. Creatinine cao thì có dấu hiệu gì?
Các triệu chứng của rối loạn chức năng thận (suy thận) thay đổi rất nhiều. chúng thường không có tương quan với mức độ creatinin trong máu.
Một số người có thể phát hiện một cách ngẫu nhiên về bệnh thận nặng và creatinine cao trên xét nghiệm máu thường quy mà không có bất kỳ triệu chứng nào.
Một số khác, tùy thuộc vào nguyên nhân của vấn đề, có thể có các triệu chứng khác nhau của suy thận bao gồm:
Cảm thấy mất nước,
Mệt mỏi,
Sưng (phù nề),
Khó thở,
Nhầm lẫn
Nhiều triệu chứng không đặc hiệu khác (ví dụ, buồn nôn, nôn, đau thần kinh và da khô).
8. Nguyên nhân gây tăng creatinine máu?
Bất kỳ bệnh lý nào làm suy yếu chức năng của thận có thể làm tăng mức creatinin trong máu. Điều quan trọng là phải nhận ra liệu quá trình dẫn đến rối loạn chức năng thận (suy thận, tăng natri huyết) là tồn tại lâu hay mới gần đây. Sự tăng gần đây có thể điều trị dễ dàng hơn và dễ hồi phục hơn.
Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh thận (mãn tính) ở người lớn là:
Cao huyết áp và
Bệnh tiểu đường.
Các bệnh mạn tính khác…
9. Một số nguyên nhân khác gây tăng creatinine máu
Một số loại thuốc (ví dụ, cimetidine [Bactrim]) đôi khi có thể gây tăng creatinine bất thường.
Creatinine huyết thanh cũng có thể tăng thoáng qua sau khi ăn một lượng lớn thịt trong bữa ăn ; do đó, dinh dưỡng đôi khi có thể đóng một vai trò trong đo lường creatinine.
Nhiễm trùng thận, tiêu cơ vân (suy nhược cơ) và tắc nghẽn đường tiết niệu cũng có thể làm tăng nồng độ creatinin.
10. Tăng creatinin sinh lý (creatinin tăng nhưng không phải bệnh - an toàn)
Những người trẻ tuổi hoặc trung niên có cơ bắp to có thể có nhiều creatinin trong máu hơn so với mặt bằng chung dân số.
Người cao tuổi có thể có ít creatinine trong máu hơn so với tiêu chuẩn. Trẻ sơ sinh có mức bình thường khoảng 0,2 hoặc hơn, tùy thuộc vào sự phát triển cơ bắp của trẻ.
Ở những người bị suy dinh dưỡng, giảm cân nặng và bệnh tật lâu dài, khối lượng cơ có xu hướng giảm theo thời gian và do đó mức độ creatinin của họ có thể thấp hơn mong đợi ở độ tuổi của họ.
