COOMBS

(Phản ứng)

[toc]

1. Một số định nghĩa:

Trước khi trình bày về phản ứng Coombs, xin ghi lại rõ một vài định nghĩa:

★ NGƯNG KẾT VÀ PHẢN ỨNG NGƯNG KẾT

Ngưng kết là những vật hữu hình (vi khuẩn, hồng cầu) mang kháng nguyên và ở trạng thái dung treo trong một chất lỏng (canh thang nuôi cấy, huyết tương) kết thành lục cục, rời rạc, khi người ta thêm vào chất lỏng ấy kháng thể tương ứng. Hiện tượng này xảy ra trong canh thang nuôi cấy vài loại vi khuẩn nếu người ta thêm vào vài giọt huyết thanh của người đã được chủng ngừa bệnh mà vi khuẩn ấy gây nên hoặc của người đã mắc phải bệnh ấy. Nhưng vi khuẩn trở nên bất động, kết thành lục cục và chìm xuống đáy ống nghiệm. Những canh thang nuôi cấy đã khử trùng cũng có hiện tượng ngưng kết vừa tả và trong thao tác thực nghiệm (huyết thanh chẩn đoán) xét nghiệm viên không sợ bị nhiễm khuẩn.

Phản ứng ngưng kết giúp nhận diện một kháng nguyên (thí dụ như vi khuẩn hoặc hồng cầu; nhóm máu, xem: HLA), hoặc giúp xác định có hay không có kháng thề mà người ta muốn tìm (huyết thanh chẩn đoán).

Với phương pháp này người ta cũng dùng để phát hiện trong huyết thanh một số kháng thể không hoàn toàn.

★ KHÁNG THỂ KHÔNG HOÀN TOÀN

Là những kháng thể khi để chung với kháng nguyên của nó (hồng cầu, vi khuẩn) bám vào bề mặt của kháng nguyên và làm cho kháng nguyên này trở nên nhạy cảm, nhưng không gây ngưng kết hoặc tán huyết. Ngưng kết (hoặc tán huyết) sẽ xảy ra khi người ta áp dụng một số kỹ xảo.

Phản ứng Coombs là một trong những kỹ xảo ấy.

2. Phản ứng COOMBS:

★ PHẢN ỨNG COOMBS:

Là nghiệm pháp dùng để phát hiện trong huyết thanh một số kháng thể không hoàn toàn mà phản ứng ngưng kết thông thường không phát hiện được. Thí dụ: muốn tìm trong huyết thanh một kháng thể kháng Rh không hoàn toàn, người ta cho vào huyết thanh ấy hồng cầu Rh+ (của phòng xét nghiệm). Nếu kháng thể (chính nó là một gamma globulin) đã sẵn có trong huyết thanh thì nó bám vào hồng cầu mà không kết tủa những hồng cầu ấy (vì không hoàn toàn). Người ta đem rửa những hồng cầu này nhưng nó vẫn còn mang kháng thể không hoàn toàn trên bề mặt. Để chung vào một huyết thanh kháng globulin khác, những hồng cầu này bị kết tủa ngay: đây là phản ứng Coombs gián tiếp. (Huyết thanh kháng globulin khác này là huyết thanh của con thỏ mà người ta tiêm vào cơ thể của nó globulin lấy ra từ huyết thanh của người).

Ở trẻ mới sinh, nghiệm pháp này được dùng để phát hiện sự nhạy cảm của hồng cầu đối với kháng thể kháng Rh. Những hồng cầu của bé được rửa, (nhưng vẫn mang kháng thể kháng Rh trên bề mặt từ trong bụng mẹ) bị kết tủa bởi huyết thanh kháng globulin của thỏ. Đây là phản ứng Coombs trực tiếp.

Tóm lại:

COOMS GIÁN TIẾP: Dùng huyết thanh của người bệnh. Cho vào đó hồng cầu tuyển chọn (của phòng xét nghiệm); nếu có kháng thề trong huyết thanh thì kháng thể này bám vào hồng cầu. Sau đó dùng huyết thanh kháng globulin của Coombs đề phát hiện coi có hay không có kháng thể đang tìm (hồng cầu tuyển chọn kia có ngưng kết hay không ngưng kết).

COOMS TRỰC TIẾP: Dùng hồng cầu của người bệnh. Hồng cầu này bị ngưng kết.

* * *

★ BỆNH TAN MÁU SƠ SINH:

Phản ứng Coombs là phương thức chính để theo dõi và

• Phát hiện ở bà mẹ các ngưng kết tố bất thường (kháng thể không hoàn toàn),
• Phát hiện ở bé sơ sinh globulin miễn dịch của bà mẹ dính trên hồng cầu khi bé còn là bào thai.

★ THIẾU MÁU TAN MÁU TỰ MIỄN:

Phản ứng Coombs trực tiếp là đặc trưng.

★ TRUYỀN MÁU:

Phản ứng Coombs gián tiếp kiểm tra huyết thanh của người nhận có hay không có kháng thể kháng hồng cầu của người cho máu.

★ TAN MÁU MIỄN DỊCH – DỊ ỨNG QUI NẠP do vài loại thuốc: (Pyramidon, Phenacetin, P.A.S, Tetracyclin, Rifampicin, Cephalosporin, Aldomet, L-dopa…). Nghiệm pháp Coombs giúp chứng minh cơ chế của các tai biến này (Coombs kèm với kháng bổ thể hoặc kèm với kháng IgG).

Bạn có thể tìm hiểu thêm về dịch vụ của trung tâm bác sĩ gia đình tại đây: https://bsgiadinh.vn/kham-benh-tai-nha/

Hoặc có thể gọi ngay số điện thoại sau để được tư vấn trực tiếp.